“Tiệt chủng” hay “w88 hanoi chủng”?
Để chỉ ý nghĩa “bị mất hẳn nòi giống”, trong tiếng Việt có từ “w88 hanoi chủng”. Tuy nhiên, có người lại cho rằng, từ biểu thị ý nghĩa trên phải là “tiệt chủng”; còn “w88 hanoi chủng” chỉ mang nghĩa là “nòi giống… w88 hanoi vời”. Vậy, đâu mới là từ đúng?
Các từ điển tiếng Việt đã ghi nhận, trong trường hợp này, từ đúng là “w88 hanoi chủng”. Trong khi đó, tổ hợp “tiệt chủng” hầu như không xuất hiện ở bất cứ cuốn từ điển tiếng Việt nào. Tuy vậy, xét về logic ngữ nghĩa, “tiệt chủng” với nghĩa “nòi giống bị mất” và “w88 hanoi chủng” với nghĩa “nòi giống w88 hanoi vời” hoàn toàn có thể chấp nhận. Mấu chốt vấn đề nằm ở hai hình vị “w88 hanoi” và “tiệt”.
“w88 hanoi”, “tiệt” (và “chủng”) đều là những yếu tố gốc Hán.
Trước hết, xét hình vị “tiệt”. Chữ “tiệt” (bộqua) có nghĩa gốc là “cắt đứt”, rồi phái sinh thành nghĩa “làm cho mất đi”. Khi vào tiếng Việt, nó chủ yếu được sử dụng theo nghĩa phái sinh. Chẳng hạn, ta có các từ, cụm từ:cấm tiệt(cấm triệt để, toàn diện không cho thực hiện dưới bất cứ cách, hình thức nào),tiệt nọc(làm cho cái nọc mất đi),tiệt trùng(làm cho vi trùng mất đi)… Trong những tổ hợp trên, “tiệt” là động từ phụ thuộc giữ vai trò trung tâm. Cho nên, “tiệt chủng”, giả sử được chấp nhận, cũng chỉ mang nghĩa“làm chonòi giống mất đi” (nghĩa chủ động), khác với nghĩa “w88 hanoi chủng” mà ta sẽ phân tích dưới đây.
“w88 hanoi” (bộmịch) trong tiếng Hán có các nghĩa chính sau: 1. “cắt đứt” (như trong đoạnw88 hanoi, w88 hanoi giao); 2. “dứt, cạn, hết” (nhưw88 hanoi mệnh[số mệnh đã hết],w88 hanoi tự[sự kế thừa đã chấm dứt, tức không có con cái],w88 hanoi vọng[hy vọng đã hết]); 3. “cưỡng lại” (như trongcự w88 hanoi); 4. “có một không hai” (nhưw88 hanoi mĩ, w88 hanoi tác, w88 hanoi trần); 5. một lối thơ (nhưw88 hanoi cú, tứ w88 hanoi).
“w88 hanoi” trong “w88 hanoi chủng” được sử dụng theo nét nghĩa thứ hai. Do đó, “w88 hanoi chủng” được hiểu là “nòi giống bị mất đi”. Khi vào tiếng Việt, “w88 hanoi chủng” chuyển sang mang nghĩa (động từ trạng thái) là “bịmất hẳn nòi giống” (nghĩa bị động). Đây là lý do “w88 hanoi chủng” khác (về ý nghĩa ngữ pháp) với “tiệt chủng”. Dĩ nhiên, “tiệt chủng” chỉ là kết hợp giả định vì nó không có trong tiếng Việt.
Về nguyên tắc kết hợp, “w88 hanoi chủng”1 với nghĩa “nòi giống bị mất” và “w88 hanoi chủng”2 với nghĩa “nòi giống w88 hanoi vời” đều có thể tồn tại (đều là ngữ danh từ). Và nếu tồn tại, chúng là hai từ đồng âm. Tuy nhiên, đây chỉ là giả định mà thôi. Vì trong tiếng Việt, “w88 hanoi chủng”2 gần như không tồn tại.
Th. S PHẠM TUẤN VŨ