Dùng vũ lực tại Hoàng Sa, TQ vi phạm nguyên tắc gì?

Những nguyên tắc nào của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế đã bị Trung w88 link vao w88 the thao vi phạm với cách hành xử của mình đối với tàu cá Việt Nam tại vùng biển quần đảo Hoàng Sa?

Việc bắn trực tiếp pháo sáng vào cabin tàu nơi nhiệt độ cao có nguy cơ gây cháy (như thực tế cho thấy) không thể được coi là phù hợp với yêu cầu "bảo đảm không đe dọa sinh mạng".

Ngày 20/3/2013, tàu cá mang số hiệu QNg 96382 của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi đã bị tàu Trung w88 link vao w88 the thao truy đuổi và bắn cháy cabin tại khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Vụ việc này đặt ra những nghi ngại về cách hành xử và thái độ của Trung w88 link vao w88 the thao trong các vấn đề về biên giới lãnh thổ cũng như thái độ của w88 link vao w88 the thao gia này trong việc tôn trọng các quy định của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế.

Hành vi sử dụng vũ lực "sai trái và vô nhân đạo"của lực lượng hải quân Trung w88 link vao w88 the thao như lời của Người Phát ngôn Bộ Ngoại Giao Việt Nam[1]"đãvi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế." Hành vi đó đã gặp phải sự phản đối không chỉ của Việt Nam - w88 link vao w88 the thao gia có chủ quyền không thể tranh cãi với Hoàng Sa - mà cả của Hoa Kỳ, w88 link vao w88 the thao gia ở tận bờ bên kia Thái Bình Dương.[2]

Hai câu hỏi đặt ra là: "Những nguyên tắc nào của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế đã bị Trung w88 link vao w88 the thao vi phạm với cách hành xử của mình?" và "Tại sao Hoa Kỳ, w88 link vao w88 the thao gia không có yêu sách chủ quyền ở Biển Đông, cũng bất bình với sự việc ngày 20/3/2013 vừa qua?".

Vi phạm nguyên tắc cấm sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế

Sau khi chứng kiến những đau thương và mất mát gây ra bởi các cuộc chiến tranh ở nửa đầu thế kỷ XX, cộng đồng w88 link vao w88 the thao tế đã cùng nhau quyết tâm xây dựng một trật tự thế giới mới mà trong đó việc sử dụng vũ lực bị đặt ra khỏi vòng pháp luật. Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao được thông qua tại San Fransico, Hoa Kỳ, năm 1945 đã ghi nhận nguyên tắc cấm sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế tại Điều 2(4) như sau:

Tất cả các Thành viên [Liên hợp w88 link vao w88 the thao] trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế giữa họ phải tránh sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị của bất kỳ w88 link vao w88 the thao gia nào, hoặc theo một cách không phù hợp với mục đích của Liên hợp w88 link vao w88 the thao.

Nhìn vào từ ngữ của điều khoản nêu trên, có thể sẽ có người đặt ra câu hỏi là liệu khái niệm "sử dụng vũ lực" có nên được hiểu theo nghĩa là những hành vi "chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị" của các w88 link vao w88 the thao gia khác hay không?

Câu trả lời có tính lịch sử và đơn giản đó là cụm từ "chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị" chỉ được đưa vào trong Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao theo đề nghị của Australia để bảo vệ các w88 link vao w88 the thao gia nhỏ trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế. Thực tế đàm phán Điều 2(4) Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao cho thấy các w88 link vao w88 the thao gia không hề có ý định sử dụng cụm từ "chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ" để giới hạn hay giải thích khái niệm "sử dụng vũ lực".[3]

Hành vi của tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao rõ ràng làsử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tếdo nó liên quan đến một tàu của Nhà nước Trung w88 link vao w88 the thao và tàu cá mang w88 link vao w88 the thao tịch Việt Nam tại vùng biển của Việt Nam mà Trung w88 link vao w88 the thao đã biến thành vùng biển "tranh chấp". Việc sử dụng vũ lực của Trung w88 link vao w88 the thao là trái với nguyên tắc đã được ghi nhận tại Điều 2(4) Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao.

Đáng lưu ý là trong lĩnh vực luật biển, nguyên tắc không sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế đã được cụ thể hóa thành nghĩa vụ sử dụng biển một cách hòa bình. Nghĩa vụ này được ghi nhận trong Công ước của Liên hợp w88 link vao w88 the thao về Luật Biển năm 1982 (Công ước Luật Biển) mà cả Việt Nam và Trung w88 link vao w88 the thao đều là thành viên. Điều 301 của Công ước Luật Biển quy định rằng:

Sử dụng biển một cách hòa bình

Trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo Công ước này, các w88 link vao w88 the thao gia Thành viên phải tránh sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị của bất kỳ w88 link vao w88 the thao gia nào hoặc theo những cách khác không phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế như được thể hiện trong Hiến chương của Liên hợp w88 link vao w88 the thao.

Như vậy, việc Trung w88 link vao w88 the thao bắn cháy tàu cá của Việt Nam cũng vi phạm nghĩa vụ sử dụng biển vì mục đích hòa bình như đã được quy định tại Điều 301 của Công ước Luật Biển.

Trong vụ việc cụ thể liên quan đến tàu cá QNg 96382 ngày 20/3/2013, hành vi của Hải quân Trung w88 link vao w88 the thao còn vi phạm các chuẩn mực w88 link vao w88 the thao tế về hoạt động hành pháp trên biển.

Vi phạm các chuẩn mực w88 link vao w88 the thao tế trong hoạt động hành pháp trên biển

Khi được hỏi về sự việc tàu cá QNg 96382 nói trên, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung w88 link vao w88 the thao, Hồng Lỗi, ngang nhiên khẳng định: "Phản ứng của cơ quan chức năng của Trung w88 link vao w88 the thao trước một tàu cá bất hợp pháp của Việt Nam là đúng đắn và hợp lý". [4]

Việc cho rằng hoạt động của tàu các Việt Nam là "bất hợp pháp" là một sự vu cáo trắng trợn vì khu vực mà tàu cá Việt Nam hoạt động là vùng biển gần đảo Linh Côn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, nơi Việt Nam có chủ quyền cũng như quyền khai thác biển phù hợp với các quy định của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế.

Tuy nhiên, tạm thời gác lại vấn đề này sang một bên, hãy phân tích việc sử dụng vũ lực của Trung w88 link vao w88 the thao thuần túy từ các chuẩn mực của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế về vấn đề này để xem nó "đúng đắn và hợp lý" đến đâu?

Những chuẩn mực của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế điều chỉnh hoạt động hành pháp trên biển, kể cả việc sử dụng vũ lực, đã được khẳng định và phát triển trong các án lệ của các tòa án w88 link vao w88 the thao tế. Kết tinh của những chuẩn mực này đã được thể hiện trong án lệ M/V "SAIGA" (No. 2) (Saint Vincent and Grenadines v. Guinea) - một trong những vụ việc đầu tiên mà Tòa án w88 link vao w88 the thao tế về Luật Biển thụ lý. Tòa đã tuyên bố rõ rằng:

Phải tránh việc sử dụng vũ lực càng xa càng tốt và khi không thể tránh được thì vũ lực không được phép sử dụng vượt quá những gì được coi là hợp lý và cần thiết trong hoàn cảnh. Những cân nhắc có tính nhân đạo phải được áp dụng trong luật biển như chúng vẫn được áp dụng trong các lĩnh vực khác của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế.[5]

Trong phán quyết của mình, Tòa án w88 link vao w88 the thao tế về luật biển, trên cơ sở tổng kết các án lệ trước đó, cũng diễn tả thông lệ w88 link vao w88 the thao tế trong việc tiến hành hoạt động hành pháp và sử dụng vũ lực trên biển như sau: phương tiện truy đuổi cần ra một tín hiệu âm thanh hay hình ảnh theo chuẩn đã được w88 link vao w88 the thao tế công nhận trước khi tiến hành biện pháp khác, chẳng hạn như nổ súng bắn trước mũi tàu; chỉ sau khi tất cả những biện pháp này không thành công thì "vũ lực mới được sử dụng như là phương tiện cuối cùng [nhưng] ngay cả khi đó cũng cần phải đưa ra cảnh báo phù hợp với tàu bị truy đuổi và cần thực hiện tất cả các nỗ lực để bảo đảm sinh mạng không bị đe dọa ".[6]

Với những gì mà ngư dân Việt Nam kể lại, khó có thể nói rằng các biện pháp phi bạo lực đã được áp dụng để yêu cầu tàu QNg 96382 của Việt Nam dừng lại. Nói cách khác khó có thể biện minh rằng hành vi sử dụng vũ lực của Trung w88 link vao w88 the thao là biện pháp cuối cùng.

Hơn nữa, việc bắn trực tiếp pháo sáng vào cabin tàu nơi nhiệt độ cao có nguy cơ gây cháy (như thực tế cho thấy) không thể được coi là phù hợp với yêu cầu "bảo đảm không đe dọa sinh mạng".

Hành vi của lực lượng hải quân Trung w88 link vao w88 the thao rõ ràng là "sự phớt lờ" các tiêu chuẩn w88 link vao w88 the thao tế trong hoạt động hành pháp trên biển và là "sự bất chấp" các yêu cầu về nhân đạo trong việc sử dụng vũ lực theo quy định của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế.

Có lẽ vì hiểu được sự sai trái trong hành vi của mình, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung w88 link vao w88 the thao đã vòng vo không dám trả lời thẳng câu hỏi liệu có hay không việc tàu Trung w88 link vao w88 the thao bắn vào tàu cá Việt Nam.[7]

Sau đó thì giới chức quân sự Trung w88 link vao w88 the thao cũng đưa ra tuyên bố biện minh cho hành động của hải quân mình. Ngoài việc tiếp tục vu cáo các tàu Việt Nam xâm nhập trái phép vùng biển của Trung w88 link vao w88 the thao, giới chức quân sự Trung w88 link vao w88 the thao đãmô tả lạisự việc ngày 20/3/2013 như sau: tàu tuần tra Trung w88 link vao w88 the thao đã cố gắng cảnh báo tàu cá bằng còi, la hét và vẫy cờ; chỉ sau khi không thành công, lực lượng hải quân Trung w88 link vao w88 the thao mới bắn hai quả pháo sáng màu đỏ và cả hai quả pháo sáng này đã tắt trên không trung".[8]

Như tờ Washington Post đã nhận xét, Trung w88 link vao w88 the thao đã "miêu tả mình như là một hình mẫu của sự kiềm chế".[9]Tờ báo này cũng rất chính xác khi chỉ ra rằng những lời biện minh này chỉ được đưa ra "sau một tuần im lặng"[10]- một sự chậm trễ khó tin từ góc độ thông tin quân đội của một w88 link vao w88 the thao gia có lực lượng vũ trang được hiện đại hóa nhanh chóng và đang ngày càng can dự nhiều hơn vào các hoạt động quân sự w88 link vao w88 the thao tế.

Càng khó tin hơn nữa với tuyên bố rằng hai quả pháo sáng chỉ được bắn lên trời và tắt trên không trung vì nếu như thế thì sao lại có chuyện pháo sáng rơi vào cabin tàu có nóc và gây hỏa hoạn. Không thể không kết luận là giới chức quân sự Trung w88 link vao w88 the thao đã "bóp méo" sự thực bằng những lời giả dối.[11]

Tuy nhiên, từ sự ngụy biện này, có thể thấy rằng dường như Trung w88 link vao w88 the thao cũng hiểu về những chuẩn mực trong hoạt động hành pháp và sử dụng vũ lực trên biển đấy chứ?

Nếu vậy, có lẽ họ cầnđiều tra, xử lý nghiêm"hành vi của tàu hải quân 786 ngày 20/3/2013 như phía Việt Nam đã yêu cầu.

Nói như vậy có phải là tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao sẽ được phép sử dụng vũ lựcmột cách hợp lý khi cần thiết (nếu điều này là không thể tránh khỏi)đối với tàu cá của Việt Nam ở khu vực quần đảo Hoàng Sa không?

Câu trả lời rõ ràng là KHÔNG. Lý do đơn giản vì: khu vực hoạt động của những tàu cá Việt Nam như tàu QNg 96382 là nơi Việt Nam có chủ quyền và quyền riêng biệt trong việc quản lý và khai thác biển theo các quy định của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế; việc Trung w88 link vao w88 the thao chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa bằng vũ lực không đem đến cho Trung w88 link vao w88 the thao một danh nghĩa nào và Trung w88 link vao w88 the thao không được phép tiến hành các hoạt động hành pháp đối với các tàu cá của Việt Nam, chứ đừng nói đến việc sử dụng vũ lực chống lại họ.

Hành vi đuổi và bắn cháy tàu cá Việt Nam của tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao tại vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa là sự vi phạm chủ quyền của Việt Nam cùng các nghĩa vụ liên quan.

Vi phạm chủ quyền của Việt Nam tại Hoàng Sa

Chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa đã được chứng minh thông qua những bằng chứng lịch sử và dựa trên các cơ sở pháp lý vững chắc như đã được phân tích khoa học trong nhiều công trình của các học giả trong và ngoài nước.[12]Với chủ quyền của mình ở Hoàng Sa, Việt Nam cũng có quyền khai thác tài nguyên ở những vùng biển của các vị trí đảo trong quần đảo Hoàng Sa phù hợp với quy định của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế. Việc ngư dân Việt Nam từ lâu nay vẫn hoạt động đánh bắt ở vùng biển gần Hoàng Sa vừa là bằng chứng xác đáng về chủ quyền và quyền khai thác biển của Việt Nam ở đây vừa là sự thực thi hợp pháp các quyền đó.

Chính vì thế, khi được hỏi về phản ứng của Việt Nam đối với việc tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao đuổi và bắn cháy cabin tàu QNg 96382 tại khu vực thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị đã khẳng định rõ hành vi đó "là vụ việc hết sức nghiêm trọng, vi phạm chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, đe dọa tính mạng và gây thiệt hại tài sản của ngư dân Việt Nam." [13]

Thực vậy, luật pháp w88 link vao w88 the thao tế định rõ: chủ quyền của w88 link vao w88 the thao gia có tính chất tuyệt đối và riêng biệt, theo đó chỉ w88 link vao w88 the thao gia có chủ quyền mới được tiến hành các biện pháp quản lý có tính quyền lực nhà nước trên lãnh thổ của mình. Việc áp dụng nguyên tắc này cũng mở rộng ra lãnh hải - vùng biển w88 link vao w88 the thao gia có chủ quyền đầy đủ và chỉ có nghĩa vụ tôn trọng quyền đi lại không gây hại của tàu thuyền các w88 link vao w88 the thao gia khác - và vùng đặc quyền kinh tế - nơi w88 link vao w88 the thao gia có quyền chủ quyền trong việc thăm dò và khai thác tài nguyên biển.[14]Các w88 link vao w88 the thao gia khác có nghĩa vụ tôn trọng tính tuyệt đối và riêng biệt của chủ quyền hay quyền chủ quyền. Hệ quả của điều này là một w88 link vao w88 the thao gia không được phép thực hiện những biện pháp hành pháp trên lãnh thổ hay vùng biển thuộc chủ quyền và quyền chủ quyền của một w88 link vao w88 the thao gia khác nếu không có sự đồng ý của w88 link vao w88 the thao gia đó.[15]

Tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao tiến hành đuổi tàu cá của Việt Nam tại vùng biển của Việt Nam rõ ràng vi phạm chủ quyền và nghĩa vụ tôn trọng chủ quyền của Việt Nam vì không có bằng chứng nào cho thấy hành vi này của tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao nhận được sự đồng ý của Nhà nước Việt Nam. Thực tế chứng minh một điều ngược lại: Việt Nam luôn phản đối bất kỳ hành vi thực thi quyền lực nhà nước của Trung w88 link vao w88 the thao ở đây.[16]

Tuy nhiên, dù Nhà nước Việt Nam vẫn thực hiện chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa một các hòa bình, ổn định và liên tục ít nhất từ thế kỷ thứ 17, lợi dụng những khó khăn trong lịch sử của dân tộc Việt Nam, Trung w88 link vao w88 the thao đã dần dần chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa từ giữa thế thế kỷ XX. Sau lần sử dụng vũ lực vào năm 1974, Trung w88 link vao w88 the thao đã giành quyền kiểm soát hoàn toàn quần đảo Hoàng Sa. Cần phải nói rằng, việc sử dụng vũ lực để chiếm đóng lãnh thổ không hề đem lại một danh nghĩa nào về chủ quyền do luật pháp w88 link vao w88 the thao tế cùng với việc cấm sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế cũng loại bỏ việc sử dụng vũ lực như là một phương thức hợp pháp để xác lập chủ quyền lãnh thổ nữa. Chủ quyền của Việt Nam tại như vậy Hoàng Sa vẫn được duy trì và Trung w88 link vao w88 the thao không có bất kỳ quyền gì ở đây cũng như đối với vùng biển liên quan. Dù vậy, nhà lãnh đạo Trung w88 link vao w88 the thao Đặng Tiểu Bình khi gặp biểu Đảng Cộng sản Việt Nam tháng 9/1975 đã nói: "Giữa hai nước có tranh chấp về chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, sau này sẽ bàn bạc giải quyết."[17]Nếu thế, hành vi của hải quân Trung w88 link vao w88 the thao ở đây cũng vi phạm nghĩa vụ giải quyết hòa bình các tranh chấp .

Vi phạm nguyên tắc giải quyết hòa bình tranh chấp w88 link vao w88 the thao tế

Cùng với việc đặt ra ngoài vòng pháp luật việc sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế, luật pháp w88 link vao w88 the thao tế cũng đặt ra nghĩa vụ cho các w88 link vao w88 the thao gia trong việc "giải quyết các tranh chấp w88 link vao w88 the thao tế giữa họ bằng các biện pháp hòa bình". Nghĩa vụ này được ghi nhận rõ tại Điều 2(3) của Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao và được làm rõ hơn bằng Tuyên bố Manila về việc giải quyết hòa bình tranh chấp giữa các w88 link vao w88 the thao gia năm 1982 (Tuyên bố Manila). Khoản 7 của Tuyên bố Manila chỉ rõ rằng "cả việc tồn tại tranh chấp lẫn sự thất bại của một cơ chế giải quyết hòa bình tranh chấp đều không cho phép bất kỳ bên nào của tranh chấp được sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực." [18]

Đối với lãnh thổ đang tranh chấp, luật pháp w88 link vao w88 the thao tế đặc biệt nhấn mạnh việc cấm sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng vũ lực. Điều này được khẳng định trong Tuyên bố về các nguyên tắc của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế liên quan đến quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa các w88 link vao w88 the thao gia phù hợp với Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao năm 1970 (Tuyên bố về quan hệ hữu nghị và hợp tác)[19]- văn kiện được coi là lời giải thích đầy đủ và chính xác các nguyên tắc quy định trong Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao. Liên quan đến nguyên tắc cấm sử dụng vũ lực trong quan hệ w88 link vao w88 the thao tế nêu tại Điều 2(4) của Hiến chương Liên hợp w88 link vao w88 the thao bên trên, Tuyên bố về quan hệ hữu nghị và hợp tác quy định:

Mọi w88 link vao w88 the thao gia có nghĩa vụ tránh sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực để vi phạm những biên giới w88 link vao w88 the thao tế hiện có với w88 link vao w88 the thao gia khác hoặc như là một phương tiện để giải quyết tranh chấp w88 link vao w88 the thao tế, kể cảtranh chấp lãnh thổ hay những vấn đề liên quan đến biên giới các w88 link vao w88 the thao gia.

Riêng trong vấn đề Biển Đông, giữa Việt Nam và Trung w88 link vao w88 the thao còn có những cam kết ở cấp độ song phương và khu vực về nghĩa vụ giải quyết hòa bình tranh chấp, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực. Đó là Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung w88 link vao w88 the thao[20]và Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông.[21]

Cùng với nghĩa vụ về việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, luật pháp w88 link vao w88 the thao tế cũng đặt ra nghĩa vụ kiềm chế cho các bên tranh chấp khi tranh chấp chưa được giải quyết. Nghĩa vụ này được quy định trong cả Tuyên bố về quan hệ hữu nghị và hợp tác năm 1970 và đoạn 8 của Tuyên bố Manila năm 1982, theo đó các w88 link vao w88 the thao gia có tranh chấp w88 link vao w88 the thao tế "phải tránh những hành động có thể làm trầm trọng thêm tình hình theo cách gây đe dọa đến việc duy trì hòa bình và an ninh w88 link vao w88 the thao tế và phải hành động theo đúng với mục đích và nguyên tắc của Liên hợp w88 link vao w88 the thao".[22]Tương tự như vậy, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông cũng nêu rõ: "các bên liên cam kết kiềm chế không thực hiện các hoạt động có thể gây phức tạp hoặc gia tăng tranh chấp và gây ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định...".[23]

Như vậy, việc lực lượng hải quân Trung w88 link vao w88 the thao sử dụng vũ lực đã vi phạm nghĩa vụ giải quyết hòa bình tranh chấp liên quan đến quần đảo Hoàng Sa cũng như vùng biển của quần đảo này đồng thời cũng vi phạm nghĩa vụ kiềm chế trong quá trình giải quyết tranh chấp. Trung w88 link vao w88 the thao đã tận dụng lợi thế về quân sự của mình để duy trì việc kiểm soát bất hợp pháp ở quần đảo Hoàng Sa và vùng biển xung quanh theo cách đe dọa hòa bình và an ninh của khu vực. Nhìn nhận vấn đề từ góc độ này, sẽ không có gì là ngạc nhiên khi biết được Phó Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Patrick Ventrell, tại họp báo ngày 26/3/2013, đã nói Hoa Kỳ "phản đối mạnh mẽ việc đe dọa hoặc dùng vũ lực hoặc áp bức của bất kỳ bên nào để đẩy mạnh yêu sách của mình ở Biển Đông". [24]Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng có lý khi chỉ rõ hành động của tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao "đã vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc của luật pháp w88 link vao w88 the thao tế, Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung w88 link vao w88 the thao, trái với tinh thần Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông."[25]

Thay lời kết

Với những phân tích ở trên, có thể hiểu rõ lý do tại sao vụ việc tàu QNg 96382 ngày 20/3/2013 không chỉ gặp phải sự phản ứng mạnh mẽ của Việt Nam và còn gặp sự phản đối của Hoa Kỳ. Sự vi phạm của Trung w88 link vao w88 the thao đó đặt ra những nghĩa vụ cho Trung w88 link vao w88 the thao theo luật pháp w88 link vao w88 the thao tế. Trước hết, Trung w88 link vao w88 the thao phải được chấm dứt ngay hành vi vi phạm và đưa ra những bảo đảm rằng hành vi đó không tái diễn.[26]Trong trường hợp cụ thể của vụ việc tàu QNg 96382 - một vụ việc mà hành vi vi phạm của Trung w88 link vao w88 the thao gây thiệt hại, Trung w88 link vao w88 the thao có nghĩa vụ bồi thường[27]như Việt Nam đã yêu cầu.[28]

Những vụ việc như sự kiện ngày 20/3/2013 vừa qua chủ yếu bắt nguồn từ việc Trung w88 link vao w88 the thao đang lợi dụng ưu thế từ sự chiếm đóng bất hợp pháp của mình để nhất quyết từ chối giải quyết vấn đề chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa. Đã đến lúc Trung w88 link vao w88 the thao cần tôn trọng lời nói của một nhà lãnh đạo có nhiều công lao cho sự phát triển của Trung w88 link vao w88 the thao và cùng Việt Nam giải quyết vấn đề chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa, hoặc thông qua đàm phán hoặc sử dụng cơ chế tài phán w88 link vao w88 the thao tế.

Thái độ lẩn tránh của Trung w88 link vao w88 the thao không thể "làm biến mất" tranh chấp như Tòa án w88 link vao w88 the thao tế đã chỉ rõ: "Liệu có tồn tại hay không một tranh chấp w88 link vao w88 the thao tế là một sự xác định có tính khách quan. Việc chỉ chối bỏ sự tồn tại một tranh chấp không chứng tỏ rằng nó không tồn tại".[29]Công luận w88 link vao w88 the thao tế cũng có phán quyết của riêng mình: không một w88 link vao w88 the thao gia nào, trừ Trung w88 link vao w88 the thao, bác bỏ thực tế Hoàng Sa là lãnh thổ tranh chấp.

Trong khi chưa giải quyết được tranh chấp ở Hoàng Sa, Trung w88 link vao w88 the thao không được phép có các hoạt động hành pháp chống lại tàu cá của Việt Nam, càng không được phép sử dụng vũ lực. Luật pháp w88 link vao w88 the thao tế quy định rõ hoạt động hành pháp chỉ được tiến hành trong phạm vi lãnh thổ của w88 link vao w88 the thao gia.[30]Đáng lưu ý là chính Trung w88 link vao w88 the thao cũng thừa nhận rằng lực lượng hành pháp của một w88 link vao w88 the thao gia không được phép thực thi pháp luật tại vùng biển đang tranh chấp. Quan điểm này được Bộ Ngoại giao Trung w88 link vao w88 the thao đưa ra khi tòa án Hàn w88 link vao w88 the thao xét xử thuyền trưởng tàu cá Trung w88 link vao w88 the thao. Bộ Ngoại giao Trung w88 link vao w88 the thao tuyên bố rằng phán quyết của tòa án Hàn w88 link vao w88 the thao là "không thể chấp nhận được" vì vùng đặc quyền kinh tế của Trung w88 link vao w88 the thao và Hàn w88 link vao w88 the thao chưa được phân định và do vậy Hàn w88 link vao w88 the thao không được áp dụng pháp luật w88 link vao w88 the thao gia mình trong vụ việc.[31]

Trước khi kết thúc bài viết, có lẽ cần nói thêm vài lời về thái độ "quay đầu bỏ đi" của tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao khi nhìn thấy tàu cá của Việt Nam bị cháy. Luật pháp w88 link vao w88 the thao tế đặt ra nghĩa vụ về cứu trợ cho các tàu khi nhìn thấy tàu khác gặp nạn bất kể sự liên quan giữa chúng.[32]Trong trường hợp này, tàu hải quân Trung w88 link vao w88 the thao lại chính là "thủ phạm" gây ra tại nạn nhưng lại tránh ra xa để nhìn rồi bỏ đi. Với thái độ như vậy mà trong nội bộ Trung w88 link vao w88 the thao còn có ý kiến cho rằng Trung w88 link vao w88 the thao cần tăng cường việc gánh vác nghĩa vụ tìm kiếm, cứu nạn của mình ở Biển Đông theo quy định của các công ước w88 link vao w88 the thao tế cũng như phù hợp với cái gọi là yêu sách đường 9 đoạn của Trung w88 link vao w88 the thao.[33]Khó có thể không hoài nghi về ý đồ đằng sau lời kêu gọi này: Liệu đây có phải là một "chiêu bài" mới của Trung w88 link vao w88 the thao để đẩy mạnh những yêu sách phi pháp của mình ở Biển Đông dựa sức mạnh vượt trội so với các w88 link vao w88 the thao gia khác khu vực chứ chẳng phải vì Trung w88 link vao w88 the thao tôn trọng các nghĩa vụ w88 link vao w88 the thao tế của mình?

.Theo tuanvietnam