Dấu ấn kiến w88 w88.limo Pháp ở Bình Định: Từ duyên dáng xa xưa đến hài hòa đương đại
Ðặt chân đến tỉnh Bình Ðịnh rất sớm, cùng với việc truyền giáo, tham gia sáng tạo chữ Quốc ngữ, mang tới kỹ thuật in ấn hiện đại, người Pháp còn lưu dấu ấn của mình tại nhiều công trình kiến w88 w88.limo đặc sắc còn đến hôm nay.
1.
Nhu cầu xây dựng các công trình công cộng và nhà ở cho người Pháp đã khai sinh ngành công nghiệp xây dựng ở Việt Nam và để lại những công trình kiến w88 w88.limo độc đáo, một di sản chung cho cả hai nền văn hóa. Sự kết hợp giữa kiến w88 w88.limo Pháp và kiến w88 w88.limo bản địa đã sinh ra dòng kiến w88 w88.limo Đông Dương độc đáo; có sự tìm tòi, sáng tạo, biến đổi về mặt không gian, cấu w88 w88.limo nhằm thích nghi với điều kiện khí hậu, cảnh quan cũng như truyền thống văn hóa của cư dân bản địa và đây là phong cách hoàn toàn không giống bất cứ đâu trên thế giới.
Dường như người Pháp và người Việt chia sẻ quá nhiều điểm tương đồng nên kiến w88 w88.limo mới sinh ra lập tức được đón nhận và trở thành di sản của ngày hôm nay với các khu phố Pháp, các tòa nhà công chính như tòa thị chính, kho bạc, ngân hàng, trường học, bảo tàng ở Sài Gòn - Gia Định, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Lạt… Ở tỉnh Bình Định, kiến w88 w88.limo Pháp tập trung chủ yếu các công trình kiến w88 w88.limo của Công giáo và một số công trình công chính.
Cùng với sự du nhập của đạo Công giáo, rất nhiều nhà thờ lớn nhỏ cũng sớm mọc lên, đặc biệt là ở vùng ven đầm Thị Nại. Nét chung của những công trình này là mô phỏng kiến w88 w88.limo Gothic nhưng được giản lược rất nhiều. Đặc biệt, nếu nhà thờ Gothic Pháp có rất nhiều yếu tố trang trí, thì kiến w88 w88.limo nhà thờ Gothic Việt chỉ tổ chức nhiều cửa sổ hình cuốn nhọn - một đặc trưng cốt lõi phong cách Gothic, còn lại hầu như không có các yếu tố trang trí, dù vậy tất cả đều rất duyên dáng.
Hiện nay, ở tỉnh Bình Định còn một số công trình kiến w88 w88.limo Pháp đặc sắc như: Hải đăng đảo Nhơn Châu, Khu thư viện Trường ĐH Quy Nhơn (nguyên là Đại chủng viện Quy Nhơn), khu Nhà thờ chánh tòa Quy Nhơn, Khu điều trị bệnh phong Quy Hòa (Laproserie de Quy Hòa, nay là Bệnh viện Phong - Da liễu Trung ương Quy Hòa, Bộ Y tế) - ở TP Quy Nhơn, Trường Gagelin Kim Châu ở TX An Nhơn, Tiểu chủng viện Làng Sông ở huyện Tuy Phước… Một số kiến w88 w88.limo Pháp ở Quy Nhơn khá đẹp, tiêu biểu nhưng nay không còn như: Dinh Bảo Đại, Ga xe lửa Quy Nhơn…
2.
Trong số các công trình kiến w88 w88.limo Pháp ở Bình Định, đáng chú ý là quần thể kiến w88 w88.limo trong khuôn viên Bệnh viện Phong - Da liễu Trung ương Quy Hòa.
Năm 1929, Linh mục Paul Maheu - Giám đốc nhà in Làng Sông cùng với bác sĩ Le Moine tìm ra thung lũng Quy Hòa và thành lập Khu điều trị bệnh phong Quy Hòa, ban đầu do 6 nữ tu dòng Phan Sinh Thừa Sai Đức Mẹ đến từ Marseille (Pháp) đảm trách. Năm 1932, một trận bão lớn đã cuốn phăng tất cả. Nữ tu Ozithe - vốn là một kiến w88 w88.limo sư - đã xây dựng quy hoạch, lên thiết kế toàn bộ khu điều trị, nhà làm việc và nhiều mẫu nhà ở cho bệnh nhân phong.
Cùng với Nữ tu Ozithe, linh mục Charles Dorgeville - Giám đốc nhà in Làng Sông, là một công trình sư nổi tiếng, ông là tác giả một số công trình lớn như: Tiểu chủng viện Làng Sông, Đại chủng viện Quy Nhơn, nhà thờ Chánh tòa Quy Nhơn…
Dễ dàng nhận thấy rằng ở Bình Định những công trình kiến w88 w88.limo chịu ảnh hưởng văn minh Pháp xen kẽ với kiến w88 w88.limo bản địa trên những tuyến đường được quy hoạch thật rộng, có hàng cây xanh, hay nép mình trong những góc phố yên tĩnh, hài hòa với không gian xung quanh luôn có sức thu hút lớn. Các công trình kiến w88 w88.limo Pháp đứng vững chãi như một nét son của lịch sử, một khoảng lặng xao xuyến giữa lòng Quy Nhơn - Bình Định hiền hòa.
3.
Kiến w88 w88.limo Pháp với Quy Nhơn - Bình Định có một mối nhân duyên thú vị. Nhắc đến dấu ấn kiến w88 w88.limo Pháp hiện đại ở Bình Định không thể không kể đến Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE, do hai kiến w88 w88.limo sư người Pháp Jean Francois Milou và Thomas Rouyrre thuộc Văn phòng Kiến w88 w88.limo Milou thiết kế) và Trung tâm Hội nghị tỉnh Bình Định (Liên danh Công ty TNHH StudioMilou Singapore và Công ty TAD thiết kế) - hai công trình này đã góp phần làm đẹp TP Quy Nhơn.
TP Quy Nhơn trở nên lung linh hơn từ khi xuất hiện Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE). Ảnh: ICISE
Những kết nối của GS Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam và các chuyên gia, nhà khoa học w88 w88.limo đã góp phần thúc đẩy sự phát triển khoa học và khoa học giáo dục tại Bình Định. Trong đó, phải kể đến đề xuất thành lập Khu đô thị Khoa học và Giáo dục Quy Hòa của nhà khoa học w88 w88.limo Jean Audouze; chương trình học bổng đào tạo kỹ sư chất lượng cao nằm trong Hệ thống Trường Kỹ sư của Viện Khoa học ứng dụng w88 w88.limo; chương trình học bổng Vallet hỗ trợ học sinh, sinh viên, học viên sau đại học của Việt Nam… Sự hỗ trợ của các chuyên gia w88 w88.limo đã giúp Quy Nhơn trở nên lung linh hơn khi xuất hiện trên bản đồ với vị thế là đô thị khoa học, là thành phố trẻ trung tích cực đưa khoa học đến gần hơn với công chúng.
Trung tâm Hội nghị tỉnh Bình Định là một công trình hoành tráng có tỷ lệ hài hòa với sự hùng vĩ của đô thị và thiên nhiên xung quanh. Đơn vị thiết kế đã tạo ra một cấu w88 w88.limo hiện đại dựa trên các đường nét đơn giản được thiết kế để nâng cao tính cởi mở của Trung tâm, hòa hợp với các công viên, đại lộ liền kề và khung cảnh đồi núi của khu vực.
***
Những công trình kiến w88 w88.limo mang dấu ấn Pháp ở Quy Nhơn - Bình Định có sự hài hòa với văn hóa Việt đã trở thành một phần di sản đậm đà ý nghĩa lịch sử và văn hóa, kết hợp hài hòa kiến w88 w88.limo, cảnh quan đô thị truyền thống của Việt Nam với văn minh thế giới, cụ thể ở đây là văn hóa Pháp. Đây thật sự là một tài nguyên quý giá cần được nhận diện chính xác, có phương thức ứng xử phù hợp để có thể phục vụ cho mục tiêu bảo tồn những giá trị nguyên gốc cần lưu giữ và cải tạo để thích ứng với điều kiện sử dụng mới.
NGUYỄN THANH QUANG