Triển lãm Sự hình thành chữ w88 vin apk download ngữ tại Bình Định: Còn nhiều "hạt sạn" đáng tiếc

Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnhđangtổ chức triển lãmSự hình thành chữ w88 vin apk download ngữ tại Bình Định(5.4 - 30.6.2024)tại số 12 Mai Hắc Đế, TP Quy Nhơn, nhằm giới thiệu, quảng bá Bình Định là nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ vào đầu thế kỷ XVII và là nơi phát triển, truyền bá chữ w88 vin apk download ngữ, văn học w88 vin apk download ngữ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX. Thế nhưng,nhiều“hạt sạn”củaTriển lãm vô tìnhlàmmất vai trò của Nước Mặn - Bình Định trong việc sáng tạo ra đời chữ w88 vin apk download ngữ.

Chúng tôi xin nêu vài sai sót.

Ngaypa nôđầu tiên giới thiệu triển lãm, đã ghi thông tin sai nghiêm trọng: “w88 vin apk download làmột trong những nơi phôi thai, khởi nguyên sáng tạo ra chữ w88 vin apk download ngữ”. Sau nhiều Hội thảo khoa học, các nhà nghiên cứu đã chứng minh: Bình Định -địa phương duy nhấtcó đủ cơ sở khoa học xác nhận là nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ sớm nhất vào những năm 1618 - 1622.

Nhà in Làng Sông/Quy Nhơn là một trong ba cơ sở in sách w88 vin apk download ngữ đầu tiên ở ViệtNam,có nhiềuđóng góp quan trọng trong việc phát triển, truyền bá chữ w88 vin apk download ngữ và văn học w88 vin apk download ngữ nửa sau thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX. Nhưng nókhông phải là “cái nôi của chữ w88 vin apk download ngữ”.

Ở mộtpa nôkhác ghi:“nhà in Làng Sông, một trong ba nhà in đầu tiên của Việt Nam và cũng là “cái nôi” của chữ w88 vin apk download ngữ”, điều này cũngkhông chuẩn xác. Nhà in Làng Sông/Quy Nhơn là một trong ba cơ sở in sách w88 vin apk download ngữ đầu tiên ở Việt Nam (cùng nhà in Nhà Chung - Sài Gòn và nhà in Kẻ Vĩnh - Hà Nội) đã có nhiềuđóng góp quan trọng trong việc phát triển, truyền bá chữ w88 vin apk download ngữ và văn học w88 vin apk download ngữ nửa sau thế kỷ XIX và nửa đầu thế kỷ XX. Nhưng nókhông phải là “cái nôi của chữ w88 vin apk download ngữ”.

Tài liệuManuductio ad Linguam Tunckinensem(Nhập môn tiếng Đàng Ngoài)mà Triển lãmtrưng dẫn, ghi của tác giả Pina là sai. Vì Pina chết năm 1625 tại Hội An trước khi Công giáo mở đạo ở Đàng Ngoài (1627). Hơn thế nữa,Pina chưahềđặt chânrađến Đàng Ngoài,cho nên rất khó nói Pina là ngườiviếtNhập môn tiếng Đàng Ngoài. Vớitài liệu này,chữ w88 vin apk download ngữ đã khá hoàn chỉnh, không phảichữ w88 vin apk download ngữ thời kỳ phôi thai...Thực tế cho đến nay,người ta vẫnchưathể xác địnhchính xác tác giảManuductio ad Linguam Tunckinensemlà ai,soạn vào thời gian nào? Và chưa tìm thấy nguồn sử liệu hay bằng chứng khoa học nào xác định là của Pina viết năm1623.

Triển lãm vẫn cònnhiềuthông tin sailệchkhácchúng tôikhôngthể dẫn hết rađây.

Dù vậy, với tất cả niềm tự hào về một điều riêng có rất lớn của quê hương w88 vin apk download xin nóirõ, trong 500 năm trở lại đây,một trong vàithành tựu văn hóa lớn nhất của dân tộc Việt Nam, đó là sự ra đời chữ w88 vin apk download ngữ. Hiện nay, UBND tỉnh Bình Định đang triển khai lập thiết kế quy hoạch xây dựng, tôn tạo khu di tíchNước Mặn - nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ,di tích độc đáo, riêng có của w88 vin apk download. 

Đến nay ta đã khẳng định “Nước Mặn - Bình Định là nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ” chứ không phải là “một trong những nơi phôi thai”.

Nhận thức là một quá trình, để đi đến xác định khoa học này là một quá trình nghiên cứu, tranh luận học thuật khá dài và gian nan tạinhiều hội thảokhoa họcvề lịch sử chữ w88 vin apk download ngữ được tổ chức ở nhiều tỉnh, thành: Hội An - Quảng Nam (2002), Phú Yên (2015), Quy Nhơn - Bình Định (1.2016), Điện Bàn - Quảng Nam (7.2016), Đà Nẵng (2020), Tam Kỳ - Quảng Nam (2021).

Tài liệuManuductio ad Linguam Tunckinensem(Nhập môn tiếng Đàng Ngoài)mà Triển lãmtrưng dẫn, ghi của tác giả Pina là sai.

Tại Hội thảo khoa họcBình Định với chữ w88 vin apk download ngữtổ chức tạiTPQuy Nhơn (1.2016), GS Phan Huy Lê đã tổng kết: “Chữ w88 vin apk download ngữ là một dòng sông được tạo bởi nhiều con suối. Ba trung tâm đã góp phần vào quá trình này là Nước Mặn, Hội An, Dinh Chiêm. Có thể coi đó là ba dòng suối đầu tiên tạo nên dòng sông chữ w88 vin apk download ngữ. Nếu xem xét sâu hơn về những chứng cứ văn bản có chữ w88 vin apk download ngữ thì trong ba trung tâm đó, trung tâm Nước Mặn có phần sớm hơn” và “Trên cơ sở những chứng cứ hiện nay, có thể kết luận, chữ w88 vin apk download ngữ trong trạng thái phôi thai, ra đời sớm nhất ở ba trung tâm: Nước Mặn, Hội An, Dinh Chiêm, trong đó Nước Mặn có phần sớm hơn”. (Bình Định với chữ w88 vin apk download ngữ.Nxb Tổng hợp TP. HCM, 2016, tr. 618).

Christoforo Borri viết Tường trình về khu truyền giáo Đàng Trong viết trong giai đoạn 1618 - 1622 chứ không phải 1818 - 1822 như Triển lãm đã trưng bày.

Cuối năm 2021, tỉnh Quảng Nam đã tổ chức Hội thảo khoa họcQuảng Nam - 550 năm hình thành và phát triển(1471 - 2021) tạiTPTam Kỳ (12.2021). Khác với Hội thảo những lần trướcvốncókhánhiều tham luận cho rằng “cái nôi chữ w88 vin apk download ngữ”, “nơi khởi nguồn chữ w88 vin apk download ngữ” ở Thanh Chiêm - Quảng Nam.Vớisự tham giacủagần 100 nhà khoa học từ cácviện,trung tâm nghiên cứu, các trường ĐH, các cơ quan Trung ương và địa phương trong cả nước,tạiHội thảokhông có tham luận nào viếtrằngchữ w88 vin apk download ngữ ở Thanh Chiêm - Quảng Nam(chúng tôi nhấn mạnh). Tham luận duy nhất của Hội thảo bàn về chữ w88 vin apk download ngữ là tham luận xác định“Nước Mặn - nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ”của hai tác giả Nguyễn Thanh Quang - Lm. Gioan Võ Đình Đệ. Và tham luận này là1 trong7 tham luận được Ban tổ chức mời báo cáotrực tiếptại Hội thảo (Kỷ yếu Hội thảo được UBND tỉnh Quảng Nam xuất bản, Nxb Đà Nẵng, 2022).

Như vậy, sau hàng chục năm tranh luận học thuật, tổ chức nhiềuhội thảo khoa học, việc xác địnhNước Mặn - Bình Định là nơi phôi thai chữ w88 vin apk download ngữ (chúng tôi nhấn mạnh)không những đã thuyết phục được các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước, mà còn thuyết phục được UBND tỉnh Quảng Nam và đang được bạn đọc cả nước rất quan tâm.        

Vậy thì căn cứ vào đâu và vìlýdogì Trung tâm Lưu trữ tỉnh lại “cào bằng” vai trò của Nước Mặn - Bình Định với những nơi khác trong vấn đề phôi thai sáng tạo chữ w88 vin apk download ngữkhi khẳng định “Nước Mặn - w88 vin apk downloadchỉ làmột trong những nơi phôi thai”. Với tinh thần cầu thị, chúng tôi xin mạomuộitrao đổi, mong rằng, Trung tâm lưu trữ lịch sử tỉnh rà soát chỉnh sửa kịp thời, giúp người xem hiểu đủ, hiểu đúng về vai trò của Bình Định với chữ w88 vin apk download ngữ.Vì lẽ từ Triển lãm này, nhiềuđơn vị, cơ quan truyền thông đã đưatin, viết bài, quảng básai lệch, có thể kể đến: https://snv.binhdinh.gov.vn, https://www.vietnam.vn, https://baomoi.com, https://www.sggp.org.vn, https://baogialai.com.vn...

NGUYỄN THANH QUANG - LM. GIOAN VÕ ĐÌNH ĐỆ