Đồng minh không còn là ưu tiên w88 w88linkz.com chính quyền Mỹ?

Mới đây, tại châu Âu, Mỹ đã đưa ra một số thông điệp rất mạnh mẽ, cho thấy nước này chuẩn bị đảo ngược trật tự thế giới từng được thiết lập.

Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich (diễn ra từ 16 - 18.2 tại Đức), Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cảnh báo rằng châu Âu đang có “kẻ thù nội bộ”, ám chỉ việc lãnh đạo châu lục này phớt lờ các mối quan tâm và giá trị w88 w88linkz.com người dân.

Trong khi đó, tại hội nghị w88 w88linkz.com Bộ trưởng Quốc phòng NATO, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth nhắc lại yêu cầu các thành viên w88 w88linkz.com liên minh quân sự này tăng chi 5% GDP cho quốc phòng, thay vì chỉ ở mức khoảng 2% như hiện nay. Tuy nhiên, tại Ba Lan, ông lại tái khẳng định cam kết w88 w88linkz.com Mỹ đối với việc phòng thủ w88 w88linkz.com nước này (và NATO), cũng như hứa tăng cường sự hiện diện w88 w88linkz.com quân đội Mỹ tại đây.

Mỹ từng đóng vai trò đầu tàu trong việc thiết lập trật tự quốc tế dựa trên luật lệ kể từ sau Chiến tranh Thế giới 2. Mặc dù các siêu cường vẫn tạo ra nhiều ngoại lệ cho chính họ, nhưng trật tự thế giới dựa trên luật lệ đã giúp tạo ra một thế giới với sự ổn định và thịnh vượng đáng kể. Tuy nhiên, những thông điệp mang tính chủ nghĩa dân tộc w88 w88linkz.com chính quyền Mỹ gần đây khiến các nhà quyết sách và đồng minh tự hỏi: Có phải sự ổn định và thịnh vượng xây dựng trên các thể chế đa phương đang dần chấm dứt?

Ảnh: Doug Mills/The New York Times

Để đặt các vấn đề hiện nay vào đúng ngữ cảnh, cần trở lại thời điểm cách đây khoảng 24 năm, khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Khi đó, Tổng thống Mỹ Bill Clinton ủng hộ và tạo điều kiện cho Trung Quốc w88 w88linkz.com niềm tin rằng tự do hóa thị trường sẽ dẫn đến tự do hóa về chính trị.

Kể từ đó, nền kinh tế w88 w88linkz.com Trung Quốc tăng trưởng vượt bậc nhờ việc tiếp cận với thị trường toàn cầu. Nhưng trái như nhiều người hy vọng, Trung Quốc vẫn duy trì cách tiếp cận tối đa hóa xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu mạnh mẽ. Điều này trái ngược với tinh thần w88 w88linkz.com WTO, khiến các nước phương Tây lo ngại về việc thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu. Kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012, Trung Quốc còn đặt ra nhiều quy tắc riêng. Hệ quả là nhiều công ty nước ngoài phải rời khỏi Trung Quốc hoặc thậm chí gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh với hàng hóa giá rẻ w88 w88linkz.com Trung Quốc ngay trên “sân nhà”.

Sự xuất hiện w88 w88linkz.com ông Donald Trump tạo ra những thay đổi đáng kể trong quan hệ Mỹ - Trung. Trong nhiệm kỳ đầu tiên (2017 - 2020), ông Donald Trump sử dụng cách tiếp cận mang tính giao dịch trong các quan hệ quốc tế. Hiện nay, khi bắt đầu nhiệm kỳ 2, Tổng thống Mỹ dường như có kế hoạch hành động rõ ràng hơn nhiều.

Điều gây “sốc” nhất tại Hội nghị An ninh Munich đó là tầm nhìn mới w88 w88linkz.com ông Donald Trump về liên minh mang tính giao dịch với các đối tác truyền thống w88 w88linkz.com Mỹ. Theo đó, chính quyền Mỹ ưu tiên theo đuổi chủ nghĩa biệt lập nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế riêng w88 w88linkz.com nước này. Tổng thống Mỹ muốn khẳng định vị thế w88 w88linkz.com Mỹ trong một thế giới mà ông cho là tầm ảnh hưởng quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ quy tắc quốc tế nào.

Rõ ràng là Mỹ không còn ủng hộ chủ nghĩa đa phương mà trong đó các quốc gia hợp tác bình đẳng với nhau. Chính quyền Mỹ hiện tập trung cho chủ nghĩa đa cực - thế giới với một vài cường quốc và Mỹ đặt lợi ích w88 w88linkz.com mình lên trên hết như tuyên bố w88 w88linkz.com ông Donald Trump: “Nước Mỹ là trên hết”. Theo góc nhìn này, sự hào phóng và chính sách thương mại tự do w88 w88linkz.com Mỹ đang bị lợi dụng, còn đồng minh cũng đang hưởng lợi dưới cái “ô an ninh” w88 w88linkz.com Washington. Vậy nên, Mỹ đã đề nghị những giải pháp cứng rắn với đồng minh châu Âu, như tăng đáng kể chi phí quốc phòng. Điều này cho phép Washington chủ động hạn chế dần vai trò bảo trợ an ninh cho châu lục này, tiết kiệm hơn để thực hiện việc xoay trục về châu Á và tập trung đối phó với Trung Quốc.

Đối với các đối tác kinh tế và an ninh thân cận w88 w88linkz.com Mỹ, điều này đặt ra thách thức chưa từng có tiền lệ. Những quan điểm và kỳ vọng trước đây dường như không còn hữu dụng nữa. Điều quan trọng hiện nay không phải là những giá trị chia sẻ w88 w88linkz.com Mỹ với châu Âu, mà là các lợi ích chồng lấn w88 w88linkz.com các bên.

Đối với các đồng minh cũng như đối thủ w88 w88linkz.com Mỹ, những thay đổi quá lớn trên đặt ra đòi hỏi phải có những suy nghĩ phù hợp và chiến lược mới, cả về kinh tế và quân sự.

LÊ QUẢNG (Theo The Conversation)