Đào w88 cá cược Từ & đất lành Hoài Nhơn

Sinh ra và lớn lên trên vùng đất Thanh Hóa, nhưng hoàn cảnh lịch sử khiến Đào w88 cá cược Từ (1572 - 1634) gắn bó với vùng đất Tùng Châu (nay là TX Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định). Chính từ vùng đất này tên tuổi Đào w88 cá cược Từ trở nên lẫy lừng.

Nho sĩ tha phương

Đào w88 cá cược Từ quê gốc ở làng Hoa Trai, huyện Ngọc Sơn, phủ Tĩnh Gia (nay là phường Nguyên Bình, TX Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa) là một nhà chính trị tài ba, một nho sĩ tài hoa, đại công thần dưới thời chúa Nguyễn cuối thế kỷ XVI - đầu thế kỷ XVII. Tuy tài giỏi, nhưng vì xuất thân từ gia đình cầm ca, hát xướng, theo quy định của chế độ bấy giờ, ông không được phép tham gia khoa cử. Nuôi chí lớn, Đào w88 cá cược Từ miệt mài đèn sách, ngày đêm suy nghĩ tìm kế lập thân. Ông rời quê hương tìm đường vào Nam và dừng chân ở Hoài Nhơn.

Cuộc đời của Đào w88 cá cược Từ là một hành trình đầy gian truân, từ một kẻ sĩ tài năng không được thừa nhận đến một quân sư kiệt xuất của chúa Nguyễn là chặng đường nhiều chông gai. Nghi Sơn - Thanh Hóa là nơi ông sinh ra nhưng Hoài Nhơn - Bình Định mới là nơi ông tìm được minh chủ, nơi tài năng của ông được công nhận và  phát huy tối đa vào thực tế.

Đến đất Hoài Nhơn, Đào w88 cá cược Từ xin vào chăn trâu cho một phú hào ở đất Tùng Châu. Tại đây, ông thường ngâm bài thơ Ngọa Long cương vãn, ngầm chỉ bản thân là một con “rồng đang ẩn mình chờ thời cơ giúp đời”. Tình cờ biết đến câu chuyện này, quan Khám lý phủ Hoài Nhơn Trần Đức Hòa nhận ra Đào w88 cá cược Từ là tài năng hiếm có. Ông tiến cử Đào w88 cá cược Từ lên chúa Nguyễn Phúc Nguyên. Nhờ vậy, Đào w88 cá cược Từ được trọng dụng, trở thành kiến trúc sư giúp chúa Nguyễn xây dựng nền móng vững chắc cho Đàng Trong.

Đền thờ danh nhân văn hóa Đào w88 cá cược Từ là nơi ghi nhớ công ơn của bậc tiền nhân. Ảnh: BẢO MINH

“Bồng lãnh hiển danh Nam”

Hoài Nhơn - Bình Định là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi “đất lành chim đậu” để Đào w88 cá cược Từ dựng nên nghiệp lớn, được người đời ca tụng: “Ngọc Sơn chung đất Bắc/Bồng lãnh hiển danh Nam” (tạm dịch: Tiếng chuông Ngọc Sơn vang đất Bắc/Danh hiển Bồng Sơn rạng đất Nam).

Trên mảnh đất Hoài Nhơn, Đào w88 cá cược Từ bước vào con đường chính trị và quân sự. Ông đã giúp chúa Nguyễn cải cách chính trị, kinh tế để ổn định vùng đất Đàng Trong. Từ khi được trọng dụng, Đào w88 cá cược Từ giúp chúa Nguyễn xây dựng phòng tuyến vững chắc. Ông tham mưu xây dựng lũy Trường Dục và lũy Thầy (Quảng Bình), cải tổ quân đội, sắp xếp binh lực, giúp chúa Nguyễn w88 cá cược trì tình thế cân bằng với quân chúa Trịnh suốt hàng chục năm, bảo vệ Đàng Trong. Trên lĩnh vực kinh tế, ông đã đề xuất chính sách “nội bất xuất, ngoại bất nhập” đương thời giúp chúa Nguyễn kiểm soát dân cư, hạn chế gián điệp, củng cố quyền lực, tổ chức thu thuế, cải cách hành chính, giữ được sự ổn định cần thiết trước khi canh tân…

Ảnh hưởng của Đào w88 cá cược Từ trên phương diện văn hóa ở Hoài Nhơn, Bình Định khá đậm nét. Đối với nghệ thuật hát bội Bình Định, Đào w88 cá cược Từ được tôn là tiền tổ khai sinh ra loại hình nghệ thuật hát bội, tiêu biểu là vở tuồng hát bội Sơn hậu tương truyền do ông sáng tác. Ông cũng được xem là người khai sinh ra các điệu múa cung đình của nước ta, tiêu biểu các điệu múa còn lưu truyền đến ngày nay là múa Hoa đăng, múa Nữ tướng xuất quân.

Một trong những di tích văn hóa ghi nhận công lao của Đào w88 cá cược Từ trên đất Hoài Nhơn - Bình Định là Đền thờ danh nhân văn hóa Đào w88 cá cược Từ tọa lạc tại khu phố Ngọc Sơn Bắc, phường Hoài Thanh Tây. Đền thờ nằm trong khuôn viên thửa đất có diện tích hơn 1.600 m2, xây dựng vào thời vua Tự Đức năm thứ 12 (1859) và được Nhà nước xếp hạng Di tích quốc gia vào ngày 15.10.1994.

Kiến trúc bình phong, trụ biểu, cổng tam quan Đền thờ danh nhân văn hóa Đào w88 cá cược Từ được xây dựng từ thời vua Tự Đức năm thứ 12 (1859) được bảo tồn cho đến nay. Ảnh: BẢO MINH

Về kiến trúc, đền thờ gồm bốn khu vực chính: Cổng tam quan, bình phong, trụ ngã xây đá ong và nhà thờ chính. Cổng tam quan cao 5 m, xây dựng theo kiểu cổ lầu với hai tầng mái lợp ngói âm dương, các đầu đao uốn cong, đắp nổi hình rồng mây bằng gốm men, trên đỉnh có hình lưỡng long chầu nguyệt. Tầng trên đắp bốn đại tự Quốc Công Từ Môn (cổng đền thờ quốc công), hai bên đắp hình hai con hạc đứng trên mai rùa. Bốn góc có bốn trụ đỡ mái, đắp hình rồng quấn quanh cột. Hai đầu chái cổ lầu ghép mảnh hai chữ Thọ. Tầng dưới ghép bằng mảnh sứ bốn chữ Hữu khai tất tiên (người có công khai phá đầu tiên).  Phía sau cổng tam quan là bình phong và hai trụ ngã xây bằng đá ong. Nhà thờ chính được thiết kế theo kiểu nhà lá mái Bình Định. Trong đền thờ còn lưu giữ một thần vị bằng gỗ, sơn son thếp vàng, khắc họ tên, thụy hiệu cùng quan hàm tước vị của Đào w88 cá cược Từ và phu nhân Cao Thị Nguyên.

Đền thờ danh nhân văn hóa Đào w88 cá cược Từ là nơi ghi nhớ công ơn của bậc tiền nhân được chúa Nguyễn và các đời vua triều Nguyễn sau này truy phong Đào w88 cá cược Từ với nhiều tước hàm: Thượng đẳng khai quốc công thần, Đệ nhất khai quốc công thần, Đông các đại học sỹ, Hoằng quốc công.

Đào w88 cá cược Từ không chỉ là một danh nhân văn hóa, nhà chính trị, quân sự lỗi lạc mà còn để lại dấu ấn sâu đậm trên đất Hoài Nhơn - Bình Định, đó là đền thờ và những tư liệu lịch sử, tài liệu Hán Nôm liên quan về ông.

***

Với niềm tự hào là quê hương thứ hai của danh nhân văn hóa Đào w88 cá cược Từ, nhân dân Hoài Nhơn bao đời nay luôn giữ gìn, kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần hiếu học, noi gương bậc tiền nhân Đào w88 cá cược Từ chung sức, đồng lòng phấn đấu xây dựng quê hương Hoài Nhơn nói riêng, Bình Định nói chung phát triển vươn tầm trong kỷ nguyên mới…

BẢO MINH